Huzursuz Ayak Sendromu Belirtileri ve Tedavisi

Huzursuz Ayak Sendromu, özellikle dinlenme anında ortaya çıkan bacaklarda uyuşma, yanma, iğnelenme, karıncalanma, ağrı ve sürekli hareket ettirme isteği gibi yakınmalarla kendini gösteren bir nörolojik hastalıktır. Sıkıntılar özellikle akşam vakitlerinde ve bacaklarda ortaya çıkarken, ilerleyen durumlarda gün içinde de uzun süreli oturma ve istirahat zamanlarında ortaya çıkabilir. En önemli özelliklerinden birisi sıkıntıların hareket halinde olunca geçmesidir. Özellikle her iki bacağı etkileyebilir, ancak bazı hastalarda tek taraflı da olabilir. Nadir olarak kol, el ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Bulguların sıklıkla akşam ve gece saatlerinde ortaya çıkması, bu hasta kişilerde ciddi uyku bozukluklarına neden olur. Ayrıca, huzursuz bacak sendromu olan hastaların %80'lik bölümünde uyku sırasında periyodik aralıklarla bacaklarda ortaya çıkan ve Periyodik Bacak Hareketleri (PBH) adı verilen istemsiz hareketler meydana gelebilmektedir. Bu rahatsızlık da uykuyu etkileyen bir başka nedendir. Bazı hastalarda huzursuz ayak sendromu olmadan sadece Periyodik Bacak Hareketleri (PBH) ortaya çıkabilir.

Huzursuz ayak sendromu özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir rahatsızlık olmakla birlikte tüm yaş gruplarında da görülebilir. Kadın hastalarda erkeklere oranla yaklaşık iki kat daha fazla görülmektedir. Hastaların büyük bir kısmında huzursuz bacak sendromunun sebebi tam olarak teşhis edilemez. Sebebi bilinmeyen bu tip hastalara Primer Huzursuz Ayak Sendromu adı verilmektedir. Ancak bu hastaların akrabalarında benzer hastalar olup olmadığı araştırılmalıdır. Özellikle erken yaşta (40 yaşından önce) huzursuz bacak sendromu olan kişilerde genetik geçiş daha yüksek orandadır. Nedeni saptanamayan huzursuz bacak sendromu hastalarının yaklaşık yarısında genetik geçiş olmaktadır. Bugün en çok kabul edilen görüşe göre huzursuz bacak sendromu beyinde dopamin isimli kimyasalların bazı özel bölgelerde azalması sonucu gelişmektedir.

Bunların dışında bazı bulantı, depresyon ve psikoz ilaçları ile bazı sara (Fenitoin madde içerenler), soğuk algınlığı (Antihistaminik madde içerenler), tansiyon düzenleyici ilaçlar (Nifedipin içerenler) huzursuz ayak sendromu bulgularını kötüleştirebilirler. Bu sebeple huzursuz ayak sendromu olan hastalar bu tür ilaçları doktoruna danışmadan kullanmamalıdır. Ayrıca hasta tarafından kullanılan kafein, alkol ve sigara kullanımının yine huzursuz ayak sendromu bulgularını kötüleştireceği unutulmamalıdır.

Huzursuz ayak sendromu tedavi edilebilen bir hastalıktır. İlaç tedavisine başlanmasıyla birlikte yapılabilecek bazı rahatlatıcı hareketler ve önlemler vardır. Bunlara hastaların dikkat etmesi, şifa bulması açısından oldukça önemlidir. İlk yapılması gereken hastanın bazı basit önlemler alması ve yatak odası düzenlemeleridir. Huzursuz ayak sendromu bulgularını kötüleştirdiği bilinen alkol, sigara, kafein (çikolata, kafein maddesi içeren çay ve kahve gibi) içeceklerden uzak durulması, özellikle akşam saatlerinde yatmadan önce bunlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Huzursuz ayak sendromu rahatsızlığını artırabilecek ilaçları doktoruna danışmadan almaması, eğer başka bir nedenden ötürü ortaya çıkmış ise önce bu nedenin tedavi edilmesi gereklidir.

Ek olarak, hastaların düzenli egzersiz yapmaları, özellikle yürüyüş ve germe egzersizleri, rahatlama sağlayabilir. Masaj ve sıcak banyo gibi rahatlatıcı yöntemler de semptomların azalmasına yardımcı olabilir. Beslenme düzenine dikkat edilmesi ve yeterli miktarda demir, magnezyum ve folik asit alınması da önemlidir. Son olarak, stres yönetimi ve yeterli uyku, huzursuz ayak sendromu semptomlarının kontrol altına alınmasında yardımcı olabilir.