Ayak Parmakları Morton Hastalığı

Ayak parmakları, ayaklarımızın işlevselliği açısından hayati bir role sahiptir. Vücudumuzun tüm ağırlığını taşıyan ayaklarımızın en önemli destekçileri olan ayak parmakları, yürüme ve koşma gibi temel hareketleri gerçekleştirmemizi sağlar ve vücudun fren mekanizmasını oluşturur. Ayak topuğunun yerden dengeli bir şekilde kaldırılması parmaklar sayesinde olur. Yürüme veya koşma sırasında ayak topuğu yerden kalktığında, ayak parmaklarına gelen kuvvet ayaktaki tarak kemiğine kadar uzanır. Bu hareketlerin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için ayak parmaklarına ihtiyaç vardır. Ayak parmakları olmasa, tarak kemiği yere paralel basamaz ve ileriye doğru hareket etmek imkansız hale gelir. Bu durumda vücudun yürüme ve koşma gibi hareketleri zor ve garip bir şekilde yapılır. Diz kırılmadan sadece bacaklar düz şekilde uzatılarak yürümek zorunda kalınacaktır. Ayak parmakları zemine bastığında, vücudun ileriye hareket etmesini sağlayan güç, parmakların ucunda bulunan güçlü kaslar tarafından sağlanır.

Ayaktaki üçüncü ve beşinci parmakta bulunan iki kemik, diğer parmaklarda bulunan üç kemik, zeminde ortaya çıkan ivme gücünün daha iyi kavranmasını sağlar. Ayak parmaklarının en önemli işlevi yürüme sırasında belirgin hale gelir. Eğer hareketsiz kalırsanız ve ayakta durduğunuz zaman, vücudunuzun ağırlığı topuk kemiğiyle tarak kemiğine biner. Ayakta durduğunuz zaman ayak parmakları dinlenir. Eğer bu pozisyonda da ayak parmaklarına yük binse, parmaklar bu ağır yükü kaldıramaz ve ayakta çok kısa süre kalabilirsiniz. Bu yüzden ayak parmaklarının sağlığı oldukça önemlidir.

Hallux valgus, genetik faktörlerden kaynaklanabileceği gibi, statik bir bozukluktan da kaynaklanabilir. Ayak baş parmağı içe doğru dönerek bu rahatsızlığa neden olur. Sorunun etkileri rahat, kısa topuklu, geniş ayakkabıların tercih edilmesiyle ve özel üretilmiş aparatlar kullanılarak azaltılabilir. Hafif olgularda ameliyata gerek kalmadan tedavi uygulanabilir. Özellikle ilk aşamada kullanılacak özel ortopedik tabanlık, rahatsızlığın ilerlemesine engel olabilir. Bu durum ayak baş parmağının içe dönmesine engel olabilir. İlerleyen aşamalarda hastada nasır oluşması ve ikinci parmakta çekiç parmak denilen durumun oluşması halinde, özel tabanlık ile basınç azaltılabilir ve hastanın ağrıları dindirilebilir. Bu önlem çekiç parmak oluşumuna engel olabilir. Nasırın önlenmesi için de hastaya özel parmak ortezi yapılarak, ayakkabıların zarar vermesi engellenebilir.

Hallux rigidus, ayak parmakları içinde baş parmağın artroz nedeniyle hareket yeteneğinin sınırlanmasına yol açar. Bu rahatsızlıkta hastalar yürüme zorluğu çeker. Bu yüzden kişiye özel ortopedik tabanlıkların kullanılması yararlı olur.

Morton nöroma, en fazla kadınları etkiler. Ayak parmaklarının ön tarafında bulunan kemiklerin arasında sıkışmış sinirler hasar görür. Bu genellikle ayağın üçüncü ve dördüncü parmağında, metatars kemikleri arasındaki sinirlerdeki baskı neticesinde olur. Hastada şiddetli ağrı, uyuşma ve sancı ile etkisini gösteren bir rahatsızlıktır. Bunun için Morton tabanlığı kullanılmalı ve buradaki basınç azaltılmalıdır. Bu tabanlık ile ikinci ve üçüncü metatars kemiklerinin arası açılır ve buradaki sinir sıkışması sorunu giderilir.

Ayak baş parmağındaki kemik çıkıntısı, kadınları daha fazla etkiler. En önemli etken dar ve yüksek topuklu ayakkabıların giyilmesidir. Ayrıca baş parmağa alınan darbe veya trafik kazası gibi faktörler de kemik çıkıntısının oluşmasına neden olabilir. Tedavide ilaçlar hastanın yakınmalarını azaltabilir, ancak kesin tedavisi için cerrahi müdahale ile kemik çıkıntısının çıkarılması gerekir. Ayak parmakları sağlığı vücudun genel sağlığına direkt etki eder. Bu nedenle rahatsızlıklar için mutlaka tedavi yoluna gidilmelidir.